براي اينكه يك عمل حقوقي به درستي واقع شود و داراي اثر گردد سه وصف در متعاملين آن بايد موجود باشد: بلوغ، عقل و رشد. به طور كلي اهليت در حقوق به معناي توانايي قانوني شخص براي دارا شدن و اعمال حق است. در مقابل مفهوم اهليت حجر قرار دارد يعني فردي كه اعمال حقوقي‌اش واجد اثر نيست. اهليت خود به اقسام مختلفي تقسيم مي‌شود مانند اهليت تمتع و اهليت استيفا و هر كدام معناي خاص خود را دارد. در اين مقاله به بررسي جامع حجر و آثار آن پرداخته‌ايم.

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد.

براي كسب اطلاعات بيشتر بر روي لينك زير كليك كنيد :

حجر در قانون مدني

محجور و انواع آن

بلوغ

در قانون فعلي ايران پسران بعد از پانزده سال تمام قمري و دختران پس از نه سال تمام قمري بالغ تلقي مي‌شوند.

دختر و پسر وقتي كه كوچكتر از سن تعيين شده باشند صغير محسوب مي‌شوند. صغير به دو دسته صغير مميز و صغير غيرمميز تقسيم مي‌شود.

صغير غيرمميز توانايي تشخيص سود و زيان را ندارد و مفهوم اعمال حقوقي و نتايج آن را درك نمي‌كند. اما صغير مميز كسي است كه قوه تمييز دارد و با اين وصف قانون‌گذار لازم ديده است كه در مواردي از او حمايت كند.

عدم اهليت صغير

عدم اهليت صغير، عام است يعني اعمال و گفته‌هاي او باطل است مگر در مواردي كه قانون صراحتا عمل صغير را نافذ تشخيص داده باشد.

صغير غيرمميز چون از نظر طبيعي فاقد قصد است نمي‌تواند اعمال ارادي را به‌درستي انجام بدهد ولي صغير مميز در پاره‌اي از عقود مي‌تواند به استقلال يا با اجازه ولي خود شركت كند كه عبارتند از:

۱. صغير مميز مي‌تواند تمليك رايگان را كه به نفع اوست و تعهدي به بار نمي‌آورد قبول نمايد.

۲. صغير مميز مي‌تواند براي قبول عقود مجاني به ديگران اعطاي وكالت نمايد يا وكالتي كه به او داده شده را بپذيرد.

رشد

رشيد كسي است كه سود و زيان معاملات را درك مي‌كند و معامله غير عقلايي انجام نمي‌دهد. در اينجا رويه معاملاتي كه فرد انجام مي‌دهد سنجيده مي‌شود. چنانچه اين رويه عقلايي و معقول باشد فرد رشيد و در غير اين صورت غير رشيد يا سفيه تلقي مي‌شود.

در قانون جديد مقرر شده رشد بالغ بايد احراز شود ولي در عمل هنوز هم مردم و بانك‌ها و دفاتر، ۱۸ سالگي را معيار رسيدن به رشد مي‌دانند.

عدم رشد ممكن است در اثر صغر سن يا نقص شعور در اشخاص كبير باشد كه چنين شخصي در اصطلاح حقوقي سفيه نام دارد.

حدود حجر سفيه

سفيه به طور مستقيم حق مداخله در امور مالي خود را ندارد و با دخالت قيم مي‌تواند امور مالي خود را به نحو موثري منعقد بنمايد. اما وي در امور غير مالي اختيار مطلق دارد مثلا مي‌تواند بدون دخالت هيچ كسي ازدواج نمايد اما براي تعيين مهريه نياز به مداخله قيم دارد. سفيه همچنين مي‌تواند تمليك رايگان را بپذيرد چراكه ضرر مالي در اين صورت براي وي متصور نيست.

جنون و حدود حجر

جنون سبب زوال عقل است پس از اسباب حجر است. در قانون ما انواع جنون مشمول قواعد حجر مي‌گردد.

جنون يا دائمي ( مجنون هميشه در حالت جنون است ) و يا ادواري ( شخص گاهي در حالت جنون قرار دارد و گاهي خير ) است.

اعمال مجنون دائمي كلا باطل است اما آيا اعمال مجنون ادواري هم باطل است؟ اگر مجنون در حال افاقه معامله كرده صحيح است اما اگر در حالت جنون معامله كرده باطل است.

در قانون اصل بر اين است كه شخص مجنون در حالت جنون معامله مي‌كند پس معامله وي اصولا باطل است. كسي كه ادعاي افاقه دارد بايد ثابت كند مجنون در سلامت قواي عقلاني اقدام به انعقاد معامله نموده و معامله وي صحيح است.

براي دريافت اطلاعات بيشتر در خصوص حجر، به كانال تلگرام حقوقي وكيل دات كام مراجعه نماييد. كارشناسان مركز مشاوره حقوقي وكيل دات كام نيز آماده‌اند تا با ارائه خدماتي در زمينه مشاوره حقوقي تلفني وكيل دات كام به سوالات شما عزيزان پيرامون حجر پاسخ دهند.

براي دريافت مشاوره حقوقي مي توانيد با متخصصين و وكلاي با تجربه وكيل دات كام با شماره 02166419012 تماس بگيريد يا مي توانيد مقالات مجله حقوقي وكيل دات كام را مطالعه نماييد.

منبع » حجر در قانون مدني